اعسار از محکوم به به این معنا است که محکوم علیه (شخصی که حکم به ضرر او صادر شده است) توانایی پرداخت محکومبه یا جزای نقدی تعیینشده را ندارد. برای اثبات اعسار، متقاضی باید مدارک و مستندات زیر را ارائه کند:
فهرست محتوا
اثبات اعسار از محکوم به
- دادخواست اعسار: ارائه دادخواست رسمی به همراه توضیحات دقیق در خصوص دلایل عدم توانایی پرداخت.
- استشهادیه محلی: ارائه گواهی چند نفر از افراد محل زندگی که از وضعیت مالی متقاضی مطلع هستند و عدم توانایی او را تأیید میکنند.
- فیش حقوقی یا مستندات درآمدی: ارائه مدارکی که نشاندهنده درآمد محدود یا عدم وجود درآمد ثابت است.
- گزارش وضعیت مالی: ارائه مستنداتی درباره عدم وجود دارایی قابل نقد کردن، مانند عدم وجود سپرده بانکی کافی.
- اسناد مالی و بدهیها: ارائه مدارک مربوط به بدهیهای معوق و هزینههای جاری زندگی.
- مدارک عدم مالکیت اموال باارزش: ارائه مدارکی مانند سند خانه یا ماشین که نشان دهد متقاضی مالکیتی ندارد.
شرایط درخواست اعسار
برای ارائه درخواست اعسار، شرایط زیر باید رعایت شود:
- عدم توانایی مالی واقعی: متقاضی باید بهطور واقعی توان پرداخت محکومبه یا جزای نقدی را نداشته باشد.
- ارائه مدارک کافی: استشهادیه، مدارک مالی، و دلایل موجه برای عدم توانایی پرداخت باید به دادگاه ارائه شوند.
- دادخواست بهموقع: دادخواست اعسار باید در مدت زمان مشخصی ارائه شود، معمولاً پیش از اجرای حکم و توقیف اموال.
زمان قابل اعتراض به درخواست اعسار
مطابق با ماده 505 قانون آیین دادرسی مدنی، پس از ارائه درخواست اعسار، طرف مقابل (محکومله) میتواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به این درخواست اعتراض کند. در این مدت، محکومله میتواند دلایلی مبنی بر توانایی مالی متقاضی ارائه دهد، مانند اسنادی که نشاندهنده وجود اموال به نام متقاضی است.
دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست اعسار
دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست اعسار از محکومبه، دادگاهی است که به اصل دعوا رسیدگی کرده و حکم صادر کرده است. به این معنا که:
- اگر حکم توسط دادگاه بدوی صادر شده، همان دادگاه بدوی به درخواست اعسار رسیدگی میکند.
- اگر پرونده در مرحله تجدیدنظر باشد، درخواست اعسار در همان مرحله رسیدگی میشود.
آیا در صورت داشتن خانه و ماشین درخواست اعسار پذیرفته میشود؟
وجود خانه یا ماشین بهتنهایی مانع پذیرش اعسار نیست، اما شرایط آن بررسی میشود:
- خانه یا ماشین جزء ضروریات زندگی باشد: اگر خانه محل سکونت یا ماشین وسیله امرارمعاش باشد، معمولاً بهعنوان دارایی غیرقابل توقیف محسوب میشود و مانع پذیرش اعسار نیست.
- ارزش داراییها بیشتر از نیازهای ضروری نباشد: اگر داراییهای متقاضی شامل خانه یا ماشین تجملاتی باشد، ممکن است دادگاه درخواست اعسار را رد کند و حکم به فروش این داراییها بدهد.
- اثبات درآمد ناکافی: اگر با وجود داراییهای فوق، درآمد متقاضی کافی نباشد، درخواست اعسار قابل پذیرش است.
جمعبندی
درخواست اعسار از محکومبه، مسیری قانونی است که به افرادی که توانایی مالی ندارند کمک میکند از عواقب سنگین پرداخت فوری محکومبه جلوگیری کنند. ارائه مدارک کافی، استفاده از استشهادیههای معتبر، و رعایت قوانین زمانبندی اعتراض میتواند تأثیر زیادی در پذیرش این درخواست داشته باشد. همچنین، استفاده از وکیل متخصص در این زمینه میتواند باعث تسریع در روند رسیدگی و دفاع مؤثر از حقوق متقاضی شود.