شروع به جرم چیست و چه مجازاتی دارد؟

تعریف شروع به جرم

شروع به جرم یعنی شخصی قصد انجام عمل مجرمانه ای را داشته باشد و مقدمات انجام آن جرم را آماده کند و وارد عملیات اجرایی نیز شود اما به دلیل عامل و یا مانع خارج از اراده ی خود نتواند جرم را انجام دهد. (مستند به ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی)

مثال: شخص الف با اسلحه قصد کشتن شخص ب را دارد و در حالی که با اسلحه شخص ب را نشانه گرفته به دلیل هشدار پلیس اسلحه خود را زمین گذاشته و تسلیم می‌شود. این یک نمونه از جرم شروع به جرم قتل می‌باشد.

شرایط و احکام تشکیل دهنده شروع به جرم

• قصد مجرمانه قبلی
• آغاز عملیات اجرایی
• وجود مانع خارجی برای تحقق جرم
• فقدان انصراف ارادی

شروع به جرم در چه جرایمی است

شروع به جرم فقط در مجازات هایی که قانون مطرح کرده است قابل انجام است که در ادامه به معرفی آنان می‌پردازیم.

• سلب حیات
• حبس دائم
• حبس تعزیری درجه یک تا پنچ
• قطع عضو
• شلاق حدی

شروع به جرم در جرائم مطلق و مقید

شروع به جرم هم میتواند در جرائم مطلق رخ دهد و هم در جرائم مقید. برای فهم بهتر آن در ادامه توضیح مختصری از جرم مطلق و مقید خواهیم داد.

جرم مطلق

جرم مطلق در مقابل جرم مقید قرار دارد جرم مطلق یعنی برای جرم برای محقق شدن نیاز به چیزی ندارد و صرف انجام آن جرم محقق میشود. مانند قبول رشوه از جانب مامورین دولتی که صرف قبول رشوه (چه به صورت نقد چه به صورت چک) جرم ارتشاء محقق میشود.

جرم مقید

جرم مقید برای محقق شدن نیاز به قید دارد یعنی برای محقق شدن نیاز دارد تا نتیجه حاصل شود. برای مثال جرم قتل یک جرم مقید است برای برای رخ دادن نیاز هست تا به جان دیگری پایان دهیم. و یا جرم سرقت که برای محقق شدن آن نیاز است تا مال ربوده شود.

در حکم شروع به جرم چیست؟

قانون گذار برخی از موارد را به دلیل اهمیت آن به صورت مستقل جرم‌نگاری کرده کرد و مجازاتی برای آن تحت در حکم شروع به جرم تعیین کرده است. که مجازات آن را بر اساس میزان حبس و یا نوع جرم در ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی مطرح کرده است.

مجازات های شروع به جرم

شروع به جرم کلاهبرداری

شروع به جرم کلاهبرداری به دلیل اینکه این جرم در حالت های کلاهبرداری ساده و مشدد و سازمان یافته قابل تحقق است و مجازات مباشر (مرتکب اصلی) در هر سه حالت بین درجه ۴ تا یک میتواند باشد. پس شروع به آن نیز طبق قانون قابل مجازات است. مثلا اگر شخصی تمام مقدمات شروع به جرم را انجام دهد ولی قبل از دریافت مال به دلیل نیروی غیر ارادی نتواند مال را اخذ کند این مورد مشمول شروع به جرم کلاهبرداری خواهد بود.
مثال: شخص الف با هماهنگی یک کارشناس رنگ و یک گالری فروش خودرو اقدام به فروش خودرو تصادفی به شخص ب به عنوان خودرو بدون رنگ میکند. شخص ب هنگام تعویض پلاک و قبل از پرداخت پول از طریق کارشناس تعویض پلاک متوجه تصادفی بودن خودرو میشود. در این مثال شخص الف و تیمش متهم به شروع به جرم کلاهبرداری هستند در این مثال جرم کلاهبرداری به صورت سازمان یافته صورت گرفته و مجازات شروع به جرم آن میتواند بین ۵ تا ۱۰ سال حبس تعزیری باشد. اما مجازات شروع به کلاهبرداری در حالت های کلاهبرداری ساده و مشدد درجه چهار میباشد که مجازات شروع به آن میتوند ۲ تا ۵ سال حبس باشد.

مجازات شروع به جرم سرقت

مجازات سرقت بر حسب شرایط میتواند متنوع باشد. ولی در سرقت هایی که مجازات مباشر آن در قانون بین درجه پنج تا یک باشد، شروع به جرم آن نیز قابل مجازات است.

شروع به جرم در جرایم حدی

در جرم های حدی که مجازات فاعل آن جرم (شخص انجام دهنده جرم) در قانون مجازات اسلامی سلب حیات یا حبس دائم و یا شلاق تعزیری و با قطع عضو باشد شروع به آن جرم نیز قابل مجازات است. برای مثال مجازات سرقت حدی در قانون برای بار اول تا سوم قطع عضو و برای بار چهارم اعدام (سلب حیات) است که مجازات شروع به جرم سرقت حدی برای بار اول میتواند شلاق تعزیری درجه شش باشد.

تفاوت جرم عقیم و شروع به جرم و جرم محال

شروع به جرم یعنی شخص به دلیل عامل خارج از اراده خود نتواند جرم را انجام دهد. مثلا شخص الف به دلیل رسیدن پلیس نتواند سرقت را انجام دهد و مال ربوده شده را خارج کند. ولی جرم عقیم یعنی عامل خارج از اراده شخص مانع نشده بلکه عاملی نا خواسته مانع شده است مانند به هدف نخوردن گلوله در جرم قتل که این جرم عقیم است. و نوع دیگر جرم محال است مانند اینکه شخصی بدون اطلاع از اینکه شخص ب مرده است به قصد کشتن به شخص ب تیراندازی کند.